Berberys
Berberys (Berberis L.) jest rodzajem z rodziny berberysowatych (Berberidaceae Juss). obejmującym 175 gatunków. W stanie dzikim występuje powszechnie w europejskiej części ZSRR, Europie (prócz Grecji), na Kaukazie Północnym oraz w górach Azji Środkowej i Południowo-Zachodniej; uprawia się go w Hiszpanii, Grecji i w Alpach. Miczurin wyhodował berberys z jagodami bez nasion. W USA niszczy się berberys jako drugą roślinę żywicielską patogena rdzy źdźbłowej zbóż — grzyba Puccinia grami- nis. W ZSRR od roku 1934 zabroniono sadzenia berberysu w rejonach zbożowych. W medycynie radzieckiej wykorzystuje się dwa gatunki: berberys zwyczajny i amurski.
Berberys zwyczajny jest rozgałęzionym krzewem do 3 m wysokości, z żółtymi kwiatami osadzonymi pojedynczo lub zebranymi w grona. Owoc — podługowata, jaskrawoczerwona jagoda z 2—3 nasionami. Kwitnie w maju — czerwcu, owoce dojrzewają we wrześniu — październiku.
Owoce zbiera się przed całkowitym dojrzeniem, ponieważ dojrzałe są bardzo miękkie i łatwo ulegają zgnieceniu. Dla potrzeb domowych przesypuje się owoce cukrem i przechowuje w chłodnym miejscu, a także suszy na słońcu, w piecu lub suszarni. Owoce berberysu zawierają do 5% cukrów, 6,5% kwasów organicznych (głównie jabłkowego), witaminę C (150 mg%), witaminę E, karoten i pektyny; nasiona — 15% tłuszczu.
W starożytności drewno berberysu było powszechnie stosowane w stolarstwie i tokarstwie. Z soku owoców otrzymuje się czerwony atrament, z młodych liści sporządza sałaty, z całych owoców zaś — potrawy dietetyczne, soki, wody owocowe, syropy, kwas, wina, likiery, nalewki, konfitury i dżem. Przemysł cukierniczy używa jagód berberysu zamiast cytryny i octu. Czeskie wino berberysowe zaleca się przy zaparciach, bólach głowy i dyfterycie.
Jako roślinę leczniczą stosowali berberys już mieszkańcy starożytnego Babilonu i Indii. W wiekach średnich wykryto dodatnie działanie berberysu przy żółtaczce i malarii. Owoce doskonale gaszą pragnienie i pobudzają apetyt; w lecznictwie ludowym stosowane są jako środek żółcio- i moczopędny. Sok działa lekko przeczyszczająco
Najnowsze komentarze