Chmiel zwyczajny

Chmiel zwyczajny  jest byliną dwupienną z rodziny morwowatych, rosnącą dziko w strefie umiarkowanej półkuli północnej w wilgotnych lasach liściastych i nad brzegami rzek. Uprawiany jest we wszystkich prawie krajach o klimacie umiarkowanym i ciepłym.
Korzeń palowy z długimi, poziomymi pędami podziemnymi. Łodyga roczna, wijąca się, czworokanciasta, z krótkimi, wstecz hakowato zagiętymi, szorstkimi włoskami. Liście ogonkowe, pozornie naprzeciwległe, dłoniasto klapowane o 3—5 klapach, przeważnie zaostrzonych, z wierzchu nagie, od spodu szorstko owłosione. Roślina wiatropylna. Kwiaty męskie drobne, o 5- -działkowym okwiecie i 5 pręcikach, zebrane w luźne wierz­chołki. Kwiaty żeńskie, ciasno osadzone na kolankowatej osi, po 4 na każdym kolanku, tworzą szyszko podobny kwiatostan. W kącie każdej podsadki znajdują się 2 kwiaty żeńskie bez okwiatu, z 1 słupkiem o dwóch znamionach. Owocem jest orzeszek. Charakterystyczne dla chmielu są złocistożółte gruczołki (po otrząśnięciu dające tzw. lupulinę), wypełnione gorzkimi, żywiczno-aromatycznymi substancjami, pokrywające nasady podsadek. „Szyszki” chmielu, zawierające od 8 do 22% żywic, głównie hu- mulonu i lupulonu używane są w piwowarstwie dla nadania piwu goryczy i aromatu oraz zapobiegnięcia psuciu się, a także w piekarnictwie (zamiast drożdży). Wysoka jakość „szyszek” uwarunkowana jest brakiem w nich nasion (z plantacji przemysłowych usuwa się rośliny męskie). Świeże pędy chmielu stanowią paszę dla zwierząt, suche — surowiec, z którego otrzymuje się grube włókno (zawartość 18%). Młode pędy wiosną są jadalne i zastępują szparagi. Lupulina daje trwałe farby zieloną, czerwoną i brązową do farbowania wełny i jedwabiu; stosowana jest w produkcji lakierów. Olejek eteryczny znajduje zastosowanie w perfumerii.
Oba związki działają silnie bakteriobójczo, nawet na prątki gruźlicy ludzkiej oraz przeciwnowotworowo.