Limba syberyjska
Limba syberyjska (Pinus sibirica Mayr.) rośnie na Syberii, Uralu i w lasach europejskiej części ZSRR. Nieduże zadrzewienia sztuczne znajdują się na Powołżu i w innych środkowych obwodach (w Jarosławiu zachował się lasek posadzony w 70 latach XVI w.). Drzewo osiąga wysokość 35 m i więcej. Igły zebrane w pęczki po 5. Duże szyszki (długości 8—12 m) zawierają do 100 nasion bez skrzydełek, o twardej łupinie, zwanych „orzeszkami cedrowymi”. Drzewa zaczynają owocować w 15—25 roku życia (w gęstym lesie od 50—60 roku).
Z żółtawoczerwonawego, trwałego, aromatycznego i ozdobnego drewna limby syberyjskiej wyrabia się meble, fortepiany, opraw¬ki do ołówków, okleiny, różne detale stolarsko-budowlane i deski. Wiórkami napycha się materace. Z trocin wyrabia się alkohol i terpentynę.
Nasiona zawierają do 60—70% tłuszczu, białko, pentozany, cukry, skrobię, celulozę, witaminy C, D i z grupy B oraz sole mineralne. Są jadane na surowo, a ponadto wytłacza się z nich olej używany w przemyśle spożywczym, w technice mikroskopowej (do immersji) oraz do produkcji mydła i lakierów. Z makuchów wyrabia się chałwę, ciastka i torty. Łupiny stanowią surowiec do produkcji spirytusu drzewnego, acetonu, kwasu octowego i brązowego barwnika do barwienia skór. Olejek eteryczny z młodych gałęzi i kory (0,4—1,5%) jest stosowany w przemyśle perfumeryjnym.
Już Awicenna zalecał w celach leczniczych jądra i łupiny „orzeszków cedrowych” jako środek ogólnie oczyszczający, a także przeciw kamicy i wrzodom. W Rosji w 1792 r. P. Pallas popularyzował „orzeszki cedrowe” jako przywracające męską siłę i młodość.
We współczesnym lecznictwie ludowym stosuje się nalewkę z „orzeszków” przy gośćcu stawowym, podagrze i artretyzmie, a mleczko sporządzone z „orzeszków” — przy gruźlicy, chorobach nerek i pęcherza moczowego. „Orzeszki” i igły używane są przeciw szkorbutowi (igły zawierają 259—350 mg% witaminy C, karoten i witaminę K) i do sporządzenia witaminowego napoju.
Żywica stanowi surowiec, z którego wyrabia się balsam (stosowany w przemyśle optycznym i mikroskopii), twardą smołę — kalafonię i olejek eteryczny — terpentynę. Podczas drugiej wojny światowej używano z powodzeniem żywicę do leczenia oparzeń i ran. W fabrykach chemicznych wyrabia się z niej syntetyczną kamforę przeznaczoną w medycynie do użytku zewnętrznego. Z igieł otrzymuje się w drodze destylacji z parą wodną płynny olejek sosnowy służący do sporządzania wyciągu sosnowego. Kąpiele z igieł zalecane są przy gośćcu.
Najnowsze komentarze