Pages Menu
 

Categories Menu
Co zrobić z asymetrią ułożeniową?
Każdy rodzic chce jak najlepiej dla swojego dziecka. Trudno zatem dziwić się temu, że szczególnie w przypadku noworodków często martwimy się wieloma kwestiami związanymi ze zdrowiem naszej
6 wskazówek, jak zmotywować się do ćwiczeń
Ćwiczenia fizyczne są dla nas dobre. Dają nam energię i sprawiają, że nasze ciało jest aktywne. Ludzie, którzy mają aktywne ciało, mają też aktywny umysł. Jeśli chcesz pozbyć
Dieta nawadniająca organizm podczas lata




W czasie upału, gdy temperatura przekracza 30 stopni, łatwo dochodzi do odwodnienia. Wraz z wodą tracimy cenne elektrolity – potas, magnez wapń i sód. Często sięgamy
Recenzje suplementów - dieta odchudzająca wrocław
Nie warto sięgać po suplementy diety bez ich wcześniejszego sprawdzenia. Całe szczęście dzisiaj do dyspozycji mamy internet. Bez problemu znajdziemy fora poświęcone suplementom
Udar mózgu.
Udar mózgu jest jedną z chorób, w której ogromne znaczenie ma czas, w którym pacjent zostanie dowieziony do szpitala. Właśnie dlatego lekarze i personel medyczny starają się jak najszerzej rozpowszechnić wiedzę
Dawkowanie witaminy D: suplementacja witaminy D. Czym grozi niedobór witaminy D?
Witamina D jest niezbędna do funkcjonowania naszego organizmu. Niestety zimą oraz wczesną wiosną możemy mieć spore problemy z jej niedoborem.
Wszystko dla dziecka i dla mamy
Wielu młodych rodziców sięga po porady do różnych źródeł. W sytuacjach, gdzie potrzebują oni dogłębnej wiedzy, czy też porady z danego interesującego ich obszaru. Szukają różnych możliwości

Posted by on wrz 4, 2017 in Zioła lecznicze |

Marzana barwierska

Marzana barwierska (Rubia tinctorum L., 2n = 22, 44) jest obco- pylną, zapylaną przez owady byliną z rodziny marzanowatych (Rubiaceae Juss.). Rośnie dziko w Europie Południowej, Azji Mniejszej, Iranie i Afganistanie, w ZSRR — na południowym wschodzie europejskiej części i w Azji Środkowej, nad brzegami rzek, kanałów nawadniających i wśród zarośli. W Związku Radzieckim głównym źródłem surowca są dzikie zarośla w Dagestanie. Uprawia się marzanę w Europie i Azji, w ZSRR — na Ukrainie i w Turkmenii.
Marzanę barwierską po raz pierwszy wprowadzono do uprawy w Azji Południowo-Zachodniej, później zrobili to starożytni Egipcjanie, Hindusi, Grecy i Rzymianie. Z marzany otrzymywano czerwony barwnik używany na Wschodzie przy wyrobie dywanów. Zabytki kultury materialnej Mongołów i Chakasów dowodzą, że barwa wełny nadana jej za pomocą marzany zachowuje się przez tysiąclecia. Pliniusz wspomina o używaniu marzany w Italii do barwienia -wełny i skór. Z Italii uprawa marzany przeniknęła do Francji, a stąd do Holandii, Niemiec i na Morawy. W Rosji, w po¬łowie ubiegłego wieku, uprawiano marzanę na Kaukazie Północ¬nym (Dagestan) i Zakaukaziu (Azerbejdżan), gdzie dawała ona rocznie od 120 do 140 tys. pudów surowca. Łodygi zużywano na paszę dla zwierząt. Wypieranie marzany jako źródła barwników z rynków europejskich rozpoczęło się w 1871 r., po pojawieniu się tańszych barwników syntetycznych, przede wszystkim alizaryny. Obecnie w ZSRR niewielkie plantacje marzany przeznaczonej dla produkcji dywanów zachowały się w pobliżu Baku, Derbentu i Sa- markandy.
Na lecznicze właściwości marzany barwierskiej zwrócili uwagę Hipokrates, Dioskurides, a następnie Galen, którzy zalecali ją do leczenia żółtaczki, krzywicy, gruźlicy i innych chorób. Podkreśla¬no zwłaszcza dobroczynny wpływ marzany na zrastanie się kości.
Znaczenie gospodarcze i lecznicze mają korzenie i kłącza marzany barwierskiej. Kłącza są długie, poziome, cylindryczne, często zdrewniałe, o kilku wierzchołkach wzrostu. Rozgałęziony korzeń, sięgający na głębokość do 35 cm, jest pokryty czerwonawą, rzadziej żółtawą lub szarą, odstającą korą.
Łodygi do 1,5 m długości, płożące się, silnie rozgałęzione, czwo-rograniaste, kłujące, szorstkie. Jasnozielone liście osadzone są po
4—6 w okółkach. Są one odwrotnie jajowate lub podługowato- eliptyczne, sztywne, od spodu na nerwie głównym włochatokolczaste.
Kwiaty zebrane w szczytowe lub boczne podbaldachy, żółtawo- zielone, drobne (o średnicy 1,5 mm). Korona lejkowata, prawie do nasady rozcięta na 4 lub 5 łatek. Kwitnienie w czerwcu — sierpniu, owoce dojrzewają we wrześniu. Na Ukrainie marzana owocuje zwykle w drugim roku życia. Owoc soczysty, jagodokształtny, początkowo czerwony, a po dojrzeniu czarny, długości
5—8 mm, najczęściej jednokomorowy. Po rocznym przechowywaniu nasion ich zdolność kiełkowania znacznie się obniża. Masa 1000 nasion 30—31 g.
Nasiona zaczynają kiełkować w temperaturze 8—10°C (optymalna 20—25°C). Wschody pojawiają się 5—15 dnia od wysiewu, a w warunkach nie sprzyjających — 30—40 dnia. Ulegają łatwo uszkodzeniu przez wczesne przymrozki i suszę. Korzenie i kłącza wytrzymują w zimie temperaturę do —18, —20°C. Długość okresu wegetacji wynosi 140—160 dni. Czasem rośliny owocują słabo w pierwszym roku życia, obficie — od 2—3 roku.
Jeden kwiat kwitnie 1—2 dni, kwiatostan 10—12 dni, cała ro¬ślina do 30 dni. Pyłek traci żywotność po 2—5 dobach. Okres od początku kwitnienia do dojrzewania owoców trwa 65—70 dni. Marzana zrzuca część zawiązków, do owocowania zachowuje się tylko 15—25%. Między plonem korzeni i części nadziemnych istnie¬je ścisła dodatnia korelacja.
Znaczenie gospodarcze i lecznicze. Korzenie marzany zawierają szereg substancji barwiących — glikozydów, antrachinonów i in. Barwniki te znane są pod nazwami: rubiacyna, rubianina, rubiaginą, rubiflawina, werantyna, rubirentyna i in. Mają barwę od różowej do purpurowej.
Surowiec leczniczy stanowią kłącza z korzeniami, zawierające oksymetyloantrachinony i ich pochodne (zawartość do 3,37%), kwasy cytrynowy, jabłkowy, winny i ruberytrynowy, cukry, biedko i pektyny. Opinie co do leczniczych właściwości poszczególnych substancji są sprzeczne (zwykle wymienia się glikozydy sub¬stancji barwiących lub kwas ruberytrynowy). Preparaty z korzeni i kłączy marzany barwierskiej (tabletki, Cistenal, Rubia Teep i Rubigan) , dzięki zdolności rozpuszczania szczawianów, fosforanów i moczanów, odkładających się w postaci kamieni i piasku w nerkach, przewodach moczowych i pęcherzu, stosuje się do leczenia kamicy moczowej.
W lecznictwie ludowym stosuje się marzanę barwierską jako środek ściągający i moczopędny. Dawniej stosowano ją przy krzywicy, chorobach stawów, zaparciach, żółtaczce i bólach gośćcowych w okolicach lędźwiowych.
Agrotechnika. Najlepszymi przedplonami marzany są: nawożo¬ne obsiane ugory, oziminy po obsianym ugorze, wcześnie zbierane rośliny pastewne, warzywne i przemysłowe. Marzana udaje się na lekkich i średnich luźnych glebach z głęboką warstwą orną. Podstawowym zabiegiem uprawowym jest jesienna orka na głę¬bokość co najmniej 27—30 cm. Przed orką stosuje się nawożenie organiczne lub mineralne: 20—30 t obornika lub kompostu, 45 kg N, 60 kg P2O5 i 60 kg K20 na 1 ha. Przed siewem pole bronuje się, następnie kultywatoruje na głębokość 6—7 cm z jednoczesnym bronowaniem.
Sieje się wiosną, gdy gleba ogrzeje się do temperatury 6—8°C. Odległość rzędów wynosi 45 lub 60 cm, głębokość siewu 3—5 cm. Ilość wysiewu przy 100-procentowej zdolności kiełkowania 15— 20 kg na 1 ha.
Przed sadzeniem kłączy robi się bruzdy głębokości co najmniej 8—10 cm. Kawałki kłączy długości 6—8 cm kładzie się na dnie bruzdy co 10—15 cm, od razu zasypuje i przywałowuje. Po wy- rzędowaniu się roślin przeprowadza się gracowanie, następnie 1—2 ręczne odchwaszczania i 3—4 spulchniania międzyrzędzi do zwarcia się rzędów. Jesienią zasiewy obredla się. Wczesną wiosną z plantacji dwuletnich usuwa się obumarłe części roślin i przed rozpoczęciem się wegetacji bronuje plantację średnimi bronami. Na początku wydawania pędów kultywatoruje się międzyrzędzia i dokarmia rośliny (30 kg nawozów azotowych i fosforowych na 1 ha).
Zbiór przeprowadza się w 2—3 roku życia roślin, późną jesienią po zakończeniu wegetacji lub wczesną wiosną przed jej wznowie-niem. Przed zbiorem kosi się części nadziemne i wywozi.z pola.
Korzenie i kłącza podoruje się pługiem bez odkładnicy lub wyorywaczem buraków, otrząsa z ziemi, usuwa resztki części nadziemnych, myje w chłodnej bieżącej wodzie lub w specjalnych bębnach płuczkowych i suszy w suszarni w temperaturze 40°C lub w pomieszczeniach z dobrą wentylacją. Wydajność masy powietrznie suchej do 25%.
Plon powietrznie suchych kłączy z korzeniami z 2—3-letnich plantacji waha się od 0,4 do 1—1,2 t z 1 ha, plon nasion — od 30 do 340 kg z 1 ha.