Bazylia

Bazylia (Ocimum L.) jest rodzajem z rodziny wargowych liczącym około 150 gatunków, które ros­ną dziko w krajach subtropikalnych i tropikalnych. Rośliny giną podczas niewielkich przymrozków, a nawet w niskich temperaturach dodatnich. W Związku Radzieckim uprawia się trzy gatunki bazylii: eugenolową , pospolitą i miętolistną
Bazylia eugenolową jest półkrzewem zwykle o pokroju stożko­watym, wysokości do 100 cm. Uprawia się ją w Afryce, Indiach i na Półwyspie Malajskim, w ZSRR — jako roślinę roczną (Krym, Kaukaz). System korzeniowy rozgałęziony, wiązkowa ty. Pęd głów­ny i większa część pędów bocznych zakończone są kłosokształtny- mi kwiatostanami z kwiatami osadzonymi w niby w kólkach. Liście duże, ogonkowe, naprzeciwległe, jajowato-lancetowate, o brzegach piłkowanych, od spodu owłosione. Kwiaty żółte. Pręcików cztery, dwa z nich krótsze. Kwiaty rozwijają się w sierpniu, owoce doj­rzewają we wrześniu. Rozłupki drobne (masa 1000 sztuk 0,6— —0,7 g), kuliste, gładkie, po namoczeniu silnie śluzo waciejące.

Uprawiana jest w celu pozyskiwania z zielonej masy olejku eterycznego, w którego skład wchodzą: eugenol (do 70%), metylo- chawikol, kamfora i ocymen. Olejek eteryczny i czysty eugenol używane są w perfumerii i przemyśle spożywczym jako środek aro­matyczny, a także jako surowiec do pozyskiwania waniliny. Euge­nol stosowany jest w praktyce dentystycznej jako środek dezynfek­cyjny i dezodorant. W Nikit- skim Ogrodzie Botanicznym otrzymano mieszańce bazylii eugenolowej i miętolistnej, od­znaczające się większą wydaj­nością olejku eterycznego i eu­genolu (odmiana Jubilejnyj).Gatunek ten uprawia się z roz­sady; którą sadzi się w rozsta­wie 45X45 cm lub systemem kwadratowo-gniazdowym 60 X X 60 cm po dwie rośliny w gnieździe. Bazylia pospolita rośnie dziko w Iranie, Chinach i tropikalnej Ameryce, w ZSRR — na po­łudniu części europejskiej, Kau­kazie, w Azji Środkowej i na Dalekim Wschodzie.