Figowiec pospolity

Figowiec pospolity  jest drzewem znajdującym się w uprawie od najdawniejszych czasów. W tropikach i subtropikach uprawiany jest wszędzie (zwłaszcza na obszarze śródziemnomorskim), a na skalę wielkotowarową — w USA (Kalifornia), Chile, Turcji, Grecji, Włoszech, Hiszpanii, Portugalii, krajach arabskich, Iranie, Chinach i Japonii; w ZSRR — na Krymie, Kaukazie, w Azji Środkowej i Mołdawii. Ojczyzną figowca pospolitego jest Azja Mniejsza, gdzie otrzymano najlepsze na świecie odmiany. W ZSRR zajmuje on ponad 2000 ha. Figowiec pospolity jest drzewem dwupiennym, o liściach opadających, należącym do rodziny morwowatych. Osiąga 12—15 m (i więcej) wysokości, ma silny system korzeniowy, szeroko-rozłożystą koronę, jasnoszarą, gładką korowinę i rurki mleczne we wszystkich narządach. Młode pędy są zielone, z dużą ilością soku mlecznego zawierającego kauczuk, liście ciemnozielone, duże, 3—7-klapowe, z wierzchu szorstko chropowate, od spodu gruczołowato owłosione. Kwiaty osadzone są na ścianach dzban- kowato wydrążonej, zgrubiałej, mięsistej osi kwiatostanowej. Część drzew, które mają wyłącznie kwiaty żeńskie długoszyjkowe wytwarzające po zapyleniu nasiona, daje figi jadalne. Część natomiast drzew ma — oprócz kwiatów męskich (zwykle 5 w górnej części) — wyłącznie krótkoszyjkowe kwiaty żeńskie, zwane wyroślowymi, nie wytwarzające nasion; służą one błonkówce Blasto- phaga psenes za miejsce do składania jaj. Błonkówka ta prze­nosi pyłek na kwiaty długoszyjkowe. Czasem stosuje się sztuczne zapylanie, zawieszając na drzewach żeńskich w różnych miejscach korony wiązki gałęzi (po 5 sztuk) drzewa męskiego (zwanego ca- prificus) i zastępując je co 3—4 dni nowymi. Nasiona zawierają bielmo nadające dojrzałej fidze przyjemny, orzechowy posmak. Owocem jest mały orzeszek znajdujący się wewnątrz zmięśniałego i silnie rozrośniętego dna kwiatostanowego, ważącego 32—77 g. Plon z drzewa wynosi od 20 do 100 kg i więcej. Figowiec pospolity był znany w Mezopotamii przed wieloma la­ty. W IX w. przed naszą erą dostał się do Hellady, gdzie początkowo uprawiano go na wyspach Morza Egejskiego. Hellenowie opracowali sposób sztucznego zapylania kwiatów figowca (kaprifikację). Na wyspach tych kaprifigi były nawet przez dłuższy czas przedmiotem ożywionego handlu. W starożytnym Egipcie figowiec pospolity należał do ważniejszych roślin uprawnych. Dotychczas zachowały się płaskorzeźby przedstawiające zbiór fig, wykonane przez mistrzów egipskich przeszło 2500 lat przed naszą erą. Na Krym i Kaukaz przywieźli figowiec Genueńczycy.